Voerpryse in die Kollig

/in /by

Jaco du Plessis: Tegniese Adviseur – AFGRI Veevoere

Voerpryse. ‘n Onderwerp vir bespreking in die landbousektor wat al verskeie individue laat sweet het. Die boer wat die voer aankoop of die verkose kandidaat van die voermaatskappy wat die prysbrief by die plaas moet gaan afgee.

Dit mag dalk lyk of voerpryse die hoogte inskiet die afgelope paar jaar. Kom ons kyk na van die faktore wat voerpryse beïnvloed om sodoende lig te werp op hoekom voerpryse is waar dit is.

 

Vaste kostes by voerfabrieke, of dan produksiekoste word deur verskeie faktore beïnvloed. Van die faktore sal onder andere insluit die tarief op elektrisiteit om die voer te produseer; maalkostes en arbeid wat gebruik word om die voer te produseer in terme van versakking en hantering. Boonop moet mens nog in hedendaagse begrotings beplan vir beurtkrag en onvoorsiene kragonderbrekings. Kragonderbrekings het ‘n geweldige impak op effektiwiteit van produksie en dus ook op koste van produksie.

 

Verder word voerpryse ook geweldig gedryf deur grondstofpryse soos mielies of sojabone. Sien Figuur 1 onderaan vir ‘n aanduiding van prysbewegings op mielies en op sojabone oor die afgelope dekade. Dit is skrikwekkend om te sien hoe duur onder andere die grondstowwe geraak het. Aangesien dit ‘n groot gedeelte van die meeste voere vul of byprodukte daarvan soos soja oliekoek in die voer gebruik word maak dit sin dat veevoerpryse dieselfde tendens volg as die grondstowwe.

 

Verskeie faktore wat die pryse van grondstowwe beïnvloed sluit onder andere in wisselkoerse met sterk geldeenhede. Veral die Rand/Dollar wisselkoers. Die wisselvalligheid van die Rand maak dit moeilik om vooruitskattings te maak op grondstofaankope soos sojabone omdat daar so baie van dit ingevoer word. ‘n Klein verandering in die wisselkoerse kan ‘n baie groot effek hê op die prys van die produk.

 

Beskikbaarheid van die grondstowwe is natuurlik ook ‘n baie groot drywer van die pryse en die hoeveelhede wat in- of uitgevoer word. Dit kom weereens terug na die impak wat wisselkoerse het op grondstowwe en dus ook voerpryse.

 

Brandstofpryse het ook ‘n noemenswaardige invloed op voerprys as mens die ligging van die voerfabriek waarheen gronstowwe aangery moet word asook die ligging waar die voer afgelewer word in berekening bring. Grondstowwe is baie keer net in sekere gebiede beskikbaar en daar is dus geen ander keuse as om dit na die fabriek te vervoer nie. Met die stygende brandstofprys het dit ‘n groot impak op voerprys, veral as die voer ver aangery moet word.

 

Laastens wil ek raak aan tegnologiese vordering in die voerbedryf. Soos die navorsing en tegnologie in die bedryf verbeter is daar al hoe meer produkte beskikbaar wat spesifiek vir een doel gemaak word. ‘n Voorbeeld daarvan sal ‘n produk wees wat spesifiek geformuleer word vir wolgroei by skape wat op stoppellande loop. Met tegnologiese vordering en navorsing word produkte so presies geformuleer vir ‘n spesifieke doel dat mens verseker met die verbeterde, duurder, produk ‘n heelwat beter inkomste bo voerkoste genereer net omdat daar meer effektief gevoer word en obrengste beter is.

 

Verwerkte produkte soos grondstowwe wat ‘n hittebehandeling of gaarmaakproses ondergaan laat mens toe om met minder volume voer baie meer effektiewe resultate te verkry.

 

Vra die verteenwoordiger van jou voermaatskappy oor die tipe van grondstowwe en voere. Vra ook uit oor goedkoper reekse voere indien dit krisistyd is en daar nie ander opsies is as om goedkoper te voer nie. Die sleutel tot sukses in voeding lê egter in effektiwiteit, nie altyd in terugsny op voerkoste nie.

 

 

 

Proteïene: Kwaliteit en Bronne

/in , /by

Leon Botha AFGRI Veevoere.

 

Produkte word maklik vergelyk op prys wanneer die sakkaartjie waardes van ru-proteïen dieselfde is. Tog is hierdie ʼn baie breë term wat ons nie veel oor die produk se kwaliteit of verwagte produksie inlig nie. Wanneer proteïen bronne oorweeg word is dit belangrik om aspekte soos ouderdom van dier, produksiestadium, hoeveelheid stikstof afkomstig vanaf ureum of natuurlike proteïene, verteerbaarheid en verbyvloei fraksies te oorweeg. Want hierdie faktore speel almal ʼn rol in winsgewendheid van produksie, en is belangrik om in ag te neem vir hoë proteïen konsentraat (HPK), lekke en die totale gemengde rantsoen (TGR).

 

Die term ru-proteïen (CP) wat alom bekend is, word opgebreek in 5 fraksies (Fig.1). Wat belangrik is om te weet van die proteïene bron 1.) die totale nie-proteïen-stikstof (NPN) en 2.) die essensiële aminosure beskikbaar in die rumen en laer spysvertering stelsel, want hierdie is wat uiteindelik vir jou ʼn aanduiding kan gee of die behoeftes bevredig word om die verlangde produksie doelwit te bereik.

 

Proteïen in Voerkrale:

Kalwers gebruik mikrobiese proteïen en aminosure as boustene vir groei. Mikrobes in die rumen omskep die fermenteerbare komponente in die rantsoen na energie (vetsure) en mikrobe proteïen. Die eerste doelwit bly altyd om rumen mikrobe proteïen sintese te dryf vir optimum rumen funksie. Die produksie van mikrobe proteïen alleen is egter nie voldoende om hoë vlakke van produksie of versnelde groei te onderhou nie. Dit is waar die verbyvloei fraksies van proteïne belangrik raak. In die lae spysvertering kan hierdie verbyvloei proteïen opgeneem word as aanvulling van mikrobe proteïen om maksimale produksie uit kalwers te verkry.

 

Die proteïen behoefte vir groei is afhanklik van groei tempo en die proteïen inhoud van groei (gewigstoename). Aan die begin van die voerperiode bevat gewigstoename relatief baie proteïen en raak dit later in die voerperiode minder (soos neerlegging van vet toeneem) Fig.2. Dus, voordat ons kalwers in voerkraal begin voer, moet ons weet watter graad karkas ons wil bemark aan die einde (480kg/ 500kg/ 520kg). Hierdie beginsel sal maak dat ons anders kyk na die “backgrounding”, aanvangs en groei rantsoene wat meer fokus op raam groei en spier neerlegging teenoor die afrond fase wat laer is in ru-proteïen en meer energie.

 

Wanneer proteïen bronne soos soja-, katoen- en sonneblom-oliekoek as proteïne bron oorweeg word, raadpleeg jou voedingkundige eerder oor die verskille in voer omset verhouding van die verskillende bronne, die rand per kilogram massa toename (R/kg massatoename) en uitslag persentasie verskille tussen proteïen bronne. Hierdie sal daarop dui dat meer betaal kan word vir ʼn beter proteïen bron/ton om ten einde meer winsgewend te wees.

 

AFGRI Veevoere bied ʼn alternatief met Aminomax verbyvloeiproteïen tegnologie, wat die verbyvloei fraksie van oliekoeke verhoog deur ʼn streng gekontroleerde ensimaties proses en hitte. Wat uiteindelik verbyvloei verhoog, verteerbaarheid verbeter en produksie dryf deur n goeie aminosuur profiel.

 

Proteïen Bronne in Winterlekke:

Proteïenlekke word as aanvulling gebruik wanneer lae verteerbare weiding (stoppellande, strooi en droë veld) beskikbaar is. Dit is hier waar daar onderskeid getref moet word tussen proteïenlekke wat hoofsaaklik ureum bevat en lekke wat meer natuurlike proteïene, dus meer deurvloei proteïene bevat. Hierdie hoër deurvloei fraksie kan die mikrobe proteïen en aminosuur behoefte in die laer spysvertering aanvul. Proteïenlekke met minder ureum en meer natuurlike proteïen is veral geskik vir jonger groeiende diere en wolskape op droë weiding. Selfs as stoppellande met baie pitte en groen opslag bewei word is proteïenlekke met hoër verbyvloeiproteïen meer van waarde, aangesien ammoniak-N konsentrasie voldoende sal wees vir rumen mikrobes, en verbyvloeiproteïen die tekort aan mikrobe proteïen sal aan spreek.

 

Probeer weg beweeg vanaf die rand per persentasie ru-proteïene (R/%CP) op sakkaartjie wanneer proteïen bronne oorweeg word. Oorweeg eerder die kwaliteit, verteerbaarheid en aminosuur profiel van bron, want dit sal ʼn effek toon op uitslagpersentasie, voer omset verhouding, gemiddelde daaglikse toename en uiteindelik winsgewendheid.

 

Figuur 1:

 

Figuur 2:

 

 

 

Oesreste

/in , /by

Danie du Toit, AFGRI VeevoereTegniese Adviseur

Inleiding:
Met die uitdagings wat landbouprodusente in die gesig staar, moet grond, weidings, vee en oesreste ten volle benut word om winsgewendheid te verseker. Die natuurlike weidings in die oostelike dele van Suid-Afrika bestaan uit suurgras wat baie goeie voedingswaarde in die somer bied, maar marginaal tot laag in die winter is.

Oesreste van kontantgewasse soos mielies, graansorghum, sonneblom en sojabone maak ‘n belangrike deel van die voervloeiprogram van veeboerdery in die saaigebiede uit. Oesreste, as weidingsbron, kan as goedkoop beskou word. In die geval waar insetkoste van die graanproduksie verhaal word, kan reste as byna verniet gesien word. Landerye met ‘n hoë opbrengs potensiaal, sal gewoonlik oor ‘n hoër drakrag beskik in vergelyking met landerye van laer opbrengs potensiaal.

Diereprestasie op oesreste?

Die mees algemene gewasse wat as weidingsbron gebruik word is mielies en sojabone. Dus fokus ons meer op hierdie gewasse. Die kwaliteit van die oesreste word bepaal deur die verhouding tussen die stoppelfraksie en graan. Ander faktore wat ook ‘n invloed het is die kultivar en die tipe stroper wat gebruik word. Die beste resultate op oesreste word verkry as die diere direk na stroop die reste begin bewei, ongeag die kultivar of stroper. Dit is belangrik om in gedagte te hou dat die kwaliteit van oesreste verlaag ongeveer vier weke na oes. Mieliereste se kwaliteit neem nie so vinnig af soos die van sojaboon-reste nie.

Mielies:

Op ʼn mielieland kan tot en met 300kg mielies per hektaar oorbly direk na stroop. Daar is gevind dat skape binne ‘n halfuur soveel as 800g mielies kan inneem. ‘n Voordeel van ‘n vars gestroopte mielieland is dat die energiewaarde hoog is. Alhoewel die energiewaarde hoog is kan daar wel tekorte wees in proteïen, koper, sink, magnesium en kalsium. Groot verliese kan voorkom wanneer vee nie aangepas is op hoë vlakke van beskikbare mielies en graan nie as gevolg van asidose of meer bekend as suurpens. Die verhouding tussen kalsium en fosfor op mielie-oesreste is ongunstig vir ʼn herkouer se behoeftes, wat kan lei tot die ontwikkeling van melkkoors by lakterende diere.

AFGRI Landelek, beskikbaar as ‘n meel of korrels, is geformuleer om voedingsprobleme te beperk en -tekorte aan te vul op mielie-oesreste.

Sojabone:
Sojaboon oesreste se groot voordeel is dat dit in die herfs beskikbaar is, wanneer die gehalte van natuurlike weiding al begin afneem het en daar nog nie mieliereste beskikbaar is nie. Dit oorbrug dus die gaping tussen somerweiding en mieliereste effektief teen ‘n lae koste. Die aanpassing van herkouer diere op sojaboon oesreste is dieselfde as vir mielie oesreste. In die geval waar reste gebaal word, het sojaboon oesreste ‘n beter kwaliteit in vergelyking met mielie oesreste.

Soos met beweiding van afgeoeste mielielande het beweiding van sojaboonlande ook voedingtekorte wat in gedagte gehou moet word. Eerstens, wanneer vee nie aangepas is op sojabone nie, kan diere oorvreet, loperige mis toon as gevolg van vette in die rou sojabone en opblaas. Tweedens kan lammers se groeipotensiaal belemmer word, omdat sojaboonreste as enkel bron lae melkproduksie , asook taai en dik biesmelk, veral by ooie tot gevolg het weens ‘n wanbalans tussen proteien en energie. Laastens kan die risiko vir ureumvergiftiging by vee verhoog word wanneer ‘n hoë ureumbevattende lek vir vee gegee word wat op sojaboon oesreste wei.

AFGRI se Ovitech 13, in ‘n meel of korrels, is geformuleer om voedingsprobleme te beperk en tekorte aan te vul op sojaboon oesreste.

Gevare en oplossings:

Siektes wat algemeen voorkom tydens die benutting van oesreste is, koksidiose, bloednier en pasteurella. Die toestande is stres verwant, omdat diere blootgestel is aan koue nagte tesame met hoë koolhidraatdiëte op mielie oesreste asook hoë stikstofdiëte veral op sojaboon oesreste. Haarwurm besmetting kan ook ‘n probleem wees. Diere kan geënt en doseer word om siekte toestande te voorkom.

Soos alreeds genoem is suurpens (asidose) die grootste probleem wat voorkom by beweiding van oesreste. Dit kan voorkom word deur:

  • Nie diere wat honger is op oesreste te jaag nie.
  • Pas diere geleidelik aan op oesreste. Dit kan gedoen word deur eerstens graan aan skape te voer op die veld, sewe dae voor hulle reste toe gaan. Op die eerste dag kan daar met 100g per dier per dag begin word en geleidelik vermeerder word tot dag sewe. Alternatiewilik kan weidingstyd op oesreste beperk word. Begin met 30 min op dag een en verleng tot ad lib weiding op dag sewe.
  • Tesame met die oesreste moet ‘n aanvulling gebruik word wat ‘n medikament bevat om suurpens te voorkom.

Opsomming

As oesreste korrek bestuur word en die regte byvoeding gegee word kan dit ‘n betekenisvolle bydrae tot totale voervloeibeplanning lewer. Diere moet oesreste direk na stroop benut om die beste waarde vanuit die reste te verkry, terwyl suurpens deurlopend gemonitor word.

 

 

 

Kuilvoer jou bate in tye van droogte.

/in /by

Deur Henri Viljoen AFGRI Veevoere

Weens onvoorspelbare reën, droogte, mark skommeling a.g.v. Covid 19, verhoogde insetkostes en die grondkwessie het boere baie struikelblokke wat voorlê. Dit is ook opvallend ons laat reën kry die laaste paar jaar, veral in die sentrale deel van die land.

Met hoë temperature en min weidings beskikbaar vanweë die lang harde winter is daar beperkte ruvoer op die veld beskikbaar vanaf Augustus tot en met Desember of selfs later wanneer dit vir die eerste keer reën. Kuilvoer is die beste en koste effektiefste manier om die laat reën periode te oorbrug.

Kuilvoer kostes en beplanning.

Sorghum kuilvoer kan maklik op droëland verbou word en met sy lae insetkoste verlaag dit die risiko aansienlik. Met persoonlike ondervindings is beleef dat  insetkoste selfs in ʼn droë jaar gedek word vanweë die gewas se groei vermoë en hoë stand. In die Sentrale streke is die droëland koste tussen R300 – R450 per ton kuilvoer, afhangend van die volume kuilvoer wat geproduseer word. Natuurlik is die ou gesegde van hoe meer jy produseer, hoe laer is jou kostes hier ook waar.

Indien jy oorweeg om die seisoen kuilvoer te produseer moet daar nou al begin beplan word hoe dit in jou boerdery gaan inpas.

Faktore wat in ag geneem moet word sluit in:

  • Gewas en kultivar:

Sorghum is baie goedkoper as mielies, maar die styselvlakke is baie laer. Grasse, lusern, beet en hawer kan ook ingekuil word.

  • Plant datum:

Onthou die droë materiaal inhoud van kuilvoer moet tussen 32 – 45 % wees om te verseker jy kry goeie kompaksie en ʼn suurstof vrye omgewing.

  • Kerf datum:

Die datum is moeilik om te bepaal, maar is krities belangrik aangesien die stadium van sny direk gekorreleer kan word met die kwaliteit van jou kuilvoer. Kry kenners om jou te adviseur oor die sny stadium.

  • Toerusting tot jou beskikking en toerusting wat in gehuur of aangekoop moet word:

Die inkuiling proses is baie tyd sensitief. Kontrakteurs is duur en nie altyd beskikbaar nie. Maak dus seker jy het genoegsame toerusting of huur opsies voor kuilvoer gemaak word.

  • Waar die kuilvoer gestoor word:

Poog om die kuilvoer so naby as moontlik aan waar die diere gevoer gaan word te stoor, om sodoende die kostes laag te hou.

Maak seker die hoop is op ʼn hoogliggende gebied sodat vloed water nie die voer beïnvloed nie.

  • Metode van gestoor :

Silo.

Kuilvoer sak.

Bunker.

Gat met grond mure.

Hoop bo op die grond (Bun)

Die bun metode van kuilvoer stoor is die maklikste en koste effektiefste manier om dit te doen. Dit is een van die grootste redes hoekom kuilvoer produksie deesdae baie makliker is as voorheen. Al wat benodig word is grond met ʼn klein helling wat in ʼn hoog liggende gebied geleë is en ʼn goeie seil om die bun toe te maak na die vastrap proses.

  • Inkuiling van die voer:

Die inkuiling is die belangrikste stap van die hele kuilvoerproduksie proses. Gedurende die inkuiling word die plant suiker omgeskakel in melksuur wat dien dan as ʼn preserveermiddel. Inkuiling is ʼn fermentasie proses wat in ʼn anaërobiese omgewing plaasvind en vir die rede moet die kuilvoer hoop lugdig geseël word met ʼn UV bestande seil wat ten minste 150 mikron dik is. Die optimale pH van goeie kuilvoer is tussen 3.8 – 4. Genoegsame suiker en melksuur bakterieë is nodig om te verseker dat die pH die beoogde vlakke bereik. Indien die pH nie onder 4 daal nie sal bottersuur gevorm word wat die smaaklikheid van die kuilvoer kan beïnvloed wat lei tot laer innames en laer produksie.

  • Kompaksie:

Maak seker die trekker wat gebruik word vir kompaksie trap nie onnodige grond of ander materiaal in die hoop nie. Kontaminasie vind plaasvind en die kuilvoer kwaliteit word negatief beïnvloed vanweë mikotoksiene wat oorgedra word. Kompaksie is ʼn voortdurende proses tydens kuilvoer produksie, maak dus seker om baie aandag te gee hier aan.

  • Hoeveel kuilvoer gaan gebruik word per dag:

Die hoeveelheid voer wat gebruik word per dag bepaal hoe groot die kuilvoer hoop gaan wees. Verliese word sodoende beperk.

  • Toemaak van die hoop:

Ou bande of ʼn grondlaag is die beste manier om die hoop toe te maak na die seil oorgetrek is vir wind. Maak seker om diere weg te hou van die kuilvoer hoop af.

 

 

Kuilvoer kan vir langtermyn gestoor word. Daar is gevalle aangeteken waar kuilvoer wat 20 jaar oud is suksesvol gebruik was om droogtes te oorbrug. Natuurlik was die kuilvoer goed gestoor in ʼn suurstof vrye omgewing. Daar word voorspel dat die volgende paar jaar bestendige reënval seisoene gaan wees en dit is nou die geleentheid vir elke boer om voor te berei vir die moeiliker tye wat kan voorlê. Wanneer daar weer ʼn droogte kom, sal jy as kuilvoer boer makliker die droogte kan aanpak.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MUN WAARDES EN HOE DIT GEINTERPRETEER BEHOORT TE WORD.

/in /by

Deur Johan Loubser, AFGRI Veevoere

 

Wat is Melk Ureum Stikstof?

Melk ureum stikstof (MUN), die konsentrasie van ureum in melk, is ‘n instrument om die doeltreffendheid van ru-proteïenbenutting in melkkoeie te monitor.

In die rumen degradeer mikrobes dieet proteïen na ammoniak. Wanneer ammoniak tesame met fermenteerbare koolhidrate in die rumen teenwoordig is, kan rumen-mikrobes die stikstof benut en as aminosure in mikrobiese proteïene vaslê. Oortollige ammoniak in die rumen word egter oor die rumenwand geabsorbeer en na die lewer geneem om na ureum omgeskakel te word. Ureum beweeg vrylik oor selmembrane dmv. diffusie. Dus, as bloed ureum stikstof (BUN) waardes verhoog word, sal MUN waardes ook verhoog. As MUN-waardes hoog is, is jou kudde bes moontlik besig om voerproteïen te vermors asook om oortollige stikstof in die omgewing vry te stel. Indien MUN-waardes egter te laag is, kan die rumen-bakterie-opbrengs verminder word en sodoende melkproduksie en melkproteïen-opbrengs beperk.

Faktore wat MUN beïnvloed

Die belangrikste faktor is die voorsiening van voldoende rumen degradeerbare koolhidrate om die nodige energie vir die rumen-mikrobes te voorsien om ammoniak in mikrobe proteïen om te skakel.

 

Die volgende voedingsituasies kan hoër MUN-waardes in jou kudde tot gevolg hê:

  1. Rantsoene hoog in Ru-Proteïen – Oormatige ru-proteïen in die rantsoen lei tot proteïen vermorsing.
  2. Rantsoene met te veel rumen gradeerbare proteïen (RDP) en/of oplosbare proteïen kan MUN verhoog, selfs as rantsoen Ru-proteïen normaal is.
  3. In geval van asidose in kudde – mikrobe proteïen groei word inhibeer en ammoniak nie benut nie.
  4. Rantsoene laag in fermenteerbare koolhidrate (bv. stysel, suiker, en/of verteerbare vesel) kan mikrobe groei verlaag en aanleiding tot hoër MUN gee.

 

Ander faktore wat ‘n rol speel

  • Water inname: Hoër waterinnames lei tot hoër urine produksie wat MUN verlaag.
  • Droë Materiaal Inname (DMI): MUN is normaalweg op sy hoogste 6 ure na ‘n voeding en op sy laagste net voor ‘n voeding.
  • Tyd van voeding relatief tot melking: MUN is normaalweg laer in voormiddag (AM) melkmonsters teenoor namiddag (PM) monsters.
  • Melkproduksie vlak: MUN is hoër in hoogproduserende melkkuddes.
  • Metode van voeding: Aparte voeding in stal gee aanleiding tot hoër MUN waardes vergeleke met ‘n totaal gemengde rantsoen.
  • Pariteit: MUN is hoër in meer-laktasie koeie.
  • Seisoen: Hitte stres verhoog MUN waardes.
  • Melkfrekwensie: Kuddes wat 3 keer per dag gemelk word toon gewoonlik hoër MUN waardes as kuddes wat 2 keer per dag gemelk word.
  • Ras: Holsteins toon normaalweg laer MUN waardes (woord hoofsaaklik toegeskryf aan hoër liggaamsmassa teenoor ander suiwelrasse bv. Jerseys)

 

MUN teiken waardes en riglyne:

Kuddes kan verskillende optimale MUN waardes hê weens verskeie faktore soos reeds genoem. Die waarde van MUN-toetse is egter om veranderinge in voer-en bestuursprogramme binne ‘n kudde te moniteer. Daar is oor die jare verskeie grense t.o.v. ideale MUN waardes gepubliseer wat interpretasie uitdagend kan maak. Sommige Navorsers beveel ‘n band van 10 – 14 milligram per desiliter (mg/dl) aan terwyl ander ‘n band van 8 – 12 mg/dl aanbeveel. Die band van 8-12 mg/dl word nou al meer as ideaal beskou weens die vermoë van voedingkundiges om rantsoene m.b.v. biologiese modelle (bv. AMTS) meer akkuraat te balanseer t.o.v. rumendegradeerbare proteïen en koolhidrate, aminosuur behoeftes van diere ens. om oortollige rumen-ammoniak en uitskeiding te beperk.

Riglyne:

  1. Ontwikkel ‘n MUN basislyn wat “normaal” is vir jou kudde (waardes kan wissel van 8 tot 14).
  2. Wanneer die plaas basislyn verander met meer as 2 of 3 punte (normale variasie), kyk vir veranderinge in jou kudde en voedingprogram wat hierdie MUN skuif veroorsaak het.
  3. Kyk op weeklikse-, maandelikse- en seisoen gemiddeldes omdat groot variasies van dag tot dag kan voorkom.
  4. MUN-waardes tussen verskillende toetsinstansies kan varieer as gevolg van verskille in apparaat en monsterneming.

Wanneer daar dus vasgestel word dat MUN-vlakke buite normale bande is, ondersoek die rantsoen, melkkomponente, voedingsbestuur en voedingstofbalanse. Lae MUN waardes (<8-10 mg/dl) impliseer gewoonlik ‘n moontlike tekort aan dieet proteïen wat tot lae bakteriële proteïen vorming aanleiding gee en sodoende melkproduksie asook melkproteïen opbrengs verlaag.

Hoë MUN waardes (>12-14 mg/dl) kan geassosieer word met oortollige dieet proteïen of ‘n wanbalans van rumenproteïen, proteïen fraksies en energie (nie-strukturele koolhidrate). Hierdie faktore kan dus ook verband hou met ‘n verlaging in melkproduksie, ware melkproteïen asook voerdoeltreffendheid. Hoë MUN-waardes dui op vermorste voerproteïen en meer energie wat deur die koei gebruik moet word om die oormatige proteïen deur urine uit te skei. Dit beteken ook dat oortollige stikstof in die omgewing uitgeskei word.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nicci Oosthuizen: Proudly AFGRI, born and bred

/in /by

With the Covid-19 pandemic still in full swing and 2021 still in its baby shoes, many of us feel uncertain about the future. With so many dreams and goals for ourselves and our children, how do one navigate this year?

“A pessimist sees the difficulty in every opportunity,” Winston Churchill once said, “but an optimist sees the opportunity in every difficulty.”

The AFGRI Animal Feeds family has therefore made a promise to ourselves and our customers that despite these chaotic and uncertain times, we will live to the fullest and not give up on our dreams nor those of the next generation.

Celebrating success

In anticipation of a bright future ahead, we’re celebrating and sharing some of our AFGRI family’s achievements to motivate and inspire us all to continue chasing our dreams.

Nicci Oosthuizen, a grade 11 scholar at Afrikaanse Hoër Meisieskool, is the youngest netball player in history to have been selected for the South African under-21 team. The SA U/21 team is currently preparing for the Netball World Cup Junior League 2021, which will take place in Fiji this year.

Nicci’s achievement comes after a lot of dedication and practice. She enjoys her position as centre and has been playing netball since the age of nine years. Nicci is known by her team for her quick hands and ability to balance and control the game expertly. Nicci’s coach, Amanda Mynhardt, told News24 that what really sets Nicci apart is her brilliant mind.

AFGRI has also been the proud head sponsor of Meisies Hoër for the past few years. And Nicci, herself a family member from the AFGRI stable, wears the AFGRI logo on her netball dress with so much pride since it holds personal meaning for her.

 

Nicci Oosthuizen, our AFGRI baby achieving big dreams.

On behalf of the business and the AFGRI brand, I would like to again congratulate Nicci on her phenomenal achievement. Our prayer is that God will protect you from injury and fill you with strength and courage to use your talents and your full potential.

We’re proud of you Nicci!

Anina Hunter

DIE BELANGRIKHEID VAN FOSFAAT AANVULLING OP GROEN WEIDINGS

/in /by

Andries Kruger, Tegniese Adviseur AFGRI Veevoere

Fosfaat aanvulling op groen somerweidings is ‘n konsep wat al vir baie jare lank beproef, nagevors en bewys is, maar tog word die erns van fosfaat aanvulling steeds nie genoeg beklemtoon nie. Wanneer dit by die weidende dier kom, word fosfor as die ekonomies belangrikste mineraal in Suid-Afrika beskou, vergeleke met ander spoorelement tekorte soos sink, selenium, mangaan en koper.

 

Fosfaat tekorte affekteer herkouers – veral beeste – die meeste en is dus krities belangrik vir herkouers. Fosfaat aanvulling behoort dus algemene praktyk te wees vir enige veeboer.

 

Wanneer word fosfaat aanvulling gegee?

‘n Tekort aan fosfaat kom in meeste dele van Suid-Afrika se weidings voor en word hoofsaaklik aangevul deur ‘n lek in die somerseisoen, wanneer die weidings in hul aktiewe groeistadium verkeer. Die meeste grondtipes in Suid-Afrika voorsien nie genoegsame fosfaat aan die plant nie en die fosfaat wat deur die weiding aan die dier verskaf word is gevolglik onvoldoende. Daarom is dit belangrik vir fosfaat aanvulling op groen weidings, veral aan laat-dragtige en lakterende diere.

 

Gedurende die somer is die beskikbare energie en ru-proteïen in die weidings voldoende, wat fosfaat aanvulling meer suksesvol maak. Fosfaat aanvulling kan egter tydens die droër wintermaande, wanneer die weidingskwaliteit baie afneem en die energie en ru-proteïen beperk is, nadelige gevolge, soos gewigsverlies, hê. Dit is belangrik dat indien fosfaat in die winter as byvoeding gegee word, dit met ‘n goeie ru-proteïen aanvulling gepaardgaan.

 

Hoeveelheid fosfaat per dag

Die doel van enige vorm van byvoeding is om die verskil tussen die dier se behoeftes en dit wat die dier uit die weiding kan kry te verskaf. Herkouers se behoefte aan fosfaat word bepaal deur die dier se fisiologiese status, die tipe dier en die fosfaat tekort in die beskikbare weiding. Die voorgeskrewe inname van fosfaat per bees per dag is soos volg: 6 g vir droë beeste, 9 g vir laat-dragtige diere en 12 g vir lakterende diere. Indien ‘n area uiters fosfor-arm is, moet die hoeveelheid met 3 tot 4 gram fosfaat per bees per dag verhoog word.

 

Die biologiese belang van fosfor in die liggaam

Fosfaat is by baie metaboliese en strukturele prosesse in die liggaam van die dier betrokke en verrig belangrike funksies, veral wanneer dit kom by energiemetabolisme.

 

Fosfaat speel dus ‘n belangrike rol in die omskakeling van weidingsenergie na energie wat bruikbaar is vir die dier se liggaamsfunksies. Fosfaat verrig onder meer funksies soos die regulering van die pH-balans in die liggaam, osmotiese druk, eierselontwikkeling (wat vrugbaarheid beïnvloed) en skeletontwikkeling. Dit speel ook ‘n groot rol in seldifferensiasie en groei. Die vervoersisteme van baie verbindings deur die wande van selle word ook deur fosfaat bepaal.

 

Die meeste fosfaat (80%) kom voor in die beenstruktuur, waar dit as fosfor reservoir dien, tesame met kalsium en magnesium. Daar is ‘n voortdurende opname en mobilisering van fosfaat en kalsium vanuit die beenstruktuur, veral by dragtige en lakterende diere, om in hulle behoeftes te voorsien. Wanneer daar ‘n tekort aan fosfaat is, word die reserwes gemobiliseer en meer fosfaat verdwyn uit die skelet as wat weer opgeneem en gestoor word. Sodra fosfaat vanuit die been geabsorbeer word, word kalsium en magnesium ook gemobiliseer, wat ‘n teken is dat fosfaat ‘n beduidende effek op ander minerale en steurnisse kan hê, veral wanneer daar ‘n tekort is.

 

Daar bestaan ‘n noue band tussen fosfaat, kalsium en vitamien D, omdat al drie ‘n regstreekse invloed het op die fosfor metabolisme prosesse van die liggaam. Dit is dus baie belangrik dat die Ca: P-verhouding reg moet wees (2:1), sowel as die vlakke waarteen vitamien D teenwoordig is. Indien een of die ander nie in balans is of teenwoordig is nie, sal die metaboliese prosesse nie optimaal kan voortgaan nie en die gevolg is dat die steurnisse of tekorte net sal vererger.

 

Die teenwoordigheid van hoë vlakke van ander minerale kan ook ‘n nadelige invloed op fosfaat absorpsie hê. Wanneer kalsium, natrium, yster, aluminium of molibdeen in hoë konsentrasies in die drinkwater of grond voorkom, kan dit sekondêre fosfaat tekorte veroorsaak, omdat dit komplekse vorm wat fosfaat opnames ontoeganklik maak in beeste.

 

Simptome van P tekort:

Kliniese P tekort Subkliniese P tekort
·       Pika

·       Dowwe haarkleed

·       Ragitis

·       Abnormale skeletontwikkeling

·       Lusteloosheid

·       Vermaering

·       Aptyt verlies

·       Stywe gewrigte

·       Omkrul kloue

 ·       Verlaagde vrugbaarheid

·       Ongereelde hittesiklusse

·       Verlaagde weidings inname

·       Verswakte voeromsetvermoë

·       Verlies in melk produksie

·       Swakker speenmassas

·       Onderdrukte immuniteit

 

Ekonomiese rol van fosfaat aanvulling

Fosfaat aanvulling speel nie net ‘n belangrike rol in die gesondheid van ‘n dier nie, maar hou enorme ekonomiese voordele vir die veeboer in. Daar word dikwels opgemerk dat fosfaat aanvulling te duur is, maar die feite spreek duidelik genoeg dat dit jou duurder te staan gaan kom indien jy nie fosfaat as byvoeding vir jou beeste gee nie. Die voordele soos verhoogde  kalfpersentasie (reproduksie), speenmassas, melkproduksie, besetting en groei, is hoofsaaklik as gevolg van verhoogde  weidingsinname, wat deur fosfaat aanvulling gestimuleer word.

 

‘n Berekening is gemaak uit sestien proewe, om die gemiddelde kalfpersentasiesyfers te bepaal van koeie wat fosfaat aanvulling gekry het, teenoor die kontrolegroepe wat geen fosfaat aanvulling gekry het nie. Die syfers stem ooreen met dié van Read (1984) waar koeie wat fosfaat aanvulling ontvang het ‘n kalfpersentasie van 80% gehad het en koeie sonder enige fosfaat aanvulling ‘n syfer van 51% behaal het. Read et al. (1986) het bevind dat speenmassas ook 27% hoër was by diere wat fosfaat  aanvulling ontvang het. Deur net na hierdie paar syfers te kyk, kan mens klaar die ekonomiese effek van fosfaat sien.

 

Fosfaatlekke

Van alle lekke het fosfaatlekke die grootste ekonomiese impak tot gevolg. Daar bestaan ‘n magdom fosfaatbronne in die mark wat voorgestel word vir fosfaat aanvulling vir beeste, hetsy klaarvervaardigde produkte, of konsentrate vir boere wat self lekke meng. Dit is krities belangrik dat veeboere verstaan dat fosfaatbronne se gehalte, biologiese geskiktheid en opneembaarheid baie kan verskil. Die produsent moet daarop ingestel wees om die beste gehalte fosfaatbronne te koop by geakkrediteerde instansies, wat die fosfaat- en kalsiumgehalte waarborg.

AFGRI Veevoere se fosfaat aanvulling PROFOS P6 is ‘n klaar gemengde fosfaat-soutspoorelementaanvulling vir herkouers op groen weidings, wat alle noodsaaklike spoorminerale in die regte verhouding bevat. Dit bevat ook 17% proteïen wat met die rumenfunksie, veral in mid-somerdroogtes help.

 

Aanbevole inname vir PROFOS P6

Dier gram/dier/dag

Beeste 150 – 240 g/dag
Jong, groeiende diere 100 – 120 g/dag
Lakterende diere 200 – 240 g/dag
Droë koeie 150 – 200 g/dag
Skape 17 – 40 g/dag
Lammers 15 – 18 g/dag
Lakterende ooie 25 – 40 g/dag
Droë ooie 20 – 30 g/dag

 

 

Daar is ook ‘n PROFOS-konsentraat wat vir selfmengdoeleindes gebruik kan word, maar die konsentraat moet slegs teen die streng aanbevole aanwysings van ‘n AFGRI-tegnikus gemeng word.

 

Om op te som: Elke veeboerderypraktyk in Suid-Afrika behoort ‘n mate van fosfaat aanvulling te gee. Die ekonomiese impak wat fosfaat aanvulling veral op beeste het, is te groot om te ignoreer. Om ‘n vee-komponent uit te brei is grond al meer die  beperkende faktor en daar word meer en meer na vertikale groei gekyk. Dit kan met ‘n klein aanpassing soos fosfaat aanvulling bereik word.

 

 

 

 

 

 

 

 

Die regte lekaanvulling tydens dragtigheid en laktasie verseker sukses in skaapboerdery.

/in /by

Willem Venter , Tegniese Adviseur AFGRI Veevoere

 

Om produksie te optimaliseer is dit belangrik om die korrekte bestuurspraktyke toe te pas. Produsente skrum soms weg van die regte ding om te doen as gevolg van die koste, maar verloor dan omdat produksiedoeltreffendheid ingeboet word. Strategiese voeding op die korrekte tyd sal altyd koste-effektief wees en die winsgewendheid van die boerdery verbeter.

 

’n Goeie voorbeeld in die praktyk is waar ’n produsent AFGRI Veevoere se Supertech 25 gebruik het en weereens bewys het watter goeie veeldoelige produk dit is as aanvulling vir ooie voor lamtyd, vir ooie met sogende lammers en vir wolproduksie. Volwasse Dohnemerino- ooie is begin April 2018 in twee groepe verdeel. Altesaam 400 ooie is met Dohne-ramme en 200 ooie met Suffolkramme gepaar. Dormer-ramme is gebruik om 440 tweetand- Dohne-merino-ooie te paar. Ramme is ’n dektyd van vier weke gegee en ooie het Supertech 25 meel teen 150 tot 200 g per ooi per dag vanaf vier weke voor paring as prikkelvoeding asook gedurende die paringsperiode ontvang.

 

Ná die dekseisoen is die volwasse ooie vir nog ’n verdere twee weke Supertech 25 gevoer. Die terrein was van so ’n aard dat ooie nie daagliks gevoer kon word nie, maar slegs drie keer per week. Daar is dus oorgeskakel na Skaaplek 35, ’n hoëproteïenlek met ’n laer inname. Die inname was ongeveer 150 g Skaaplek35 per dag op die laekwaliteitweiding. Die tweetandooitjies is steeds Supertech 25 gevoer omdat ooitjies nog in ’n groeifase is en ’n groter behoefte aan hoëgehalte- verbyvloeiproteïen het om groei te handhaaf.

 

Volwasse ooie is ses weke voor lamtyd weer oorgeskakel na Supertech 25 korrels teen 250 g per ooi per dag. Supertech 25-inname is weekliks met 50g per ooi per dag vermeerder totdat die ooie begin lam het. Enkeling-ooie se innames is beperk tot 400–450 g per dier per dag. Ooie met meerlinge, wat groter voedingsbehoeftes het, het 500g Supertech 25 korrels per dag per ooi asook bykomende lusern aan die kant ontvang. Ooie met lammers is op aangeplante weidings geplaas met 150g Supertech 25 meel per dag per ooi as aanvulling. Namate die gehalte van die aangeplante weiding afgeneem het, is innames verhoog tot 200 g per ooi per dag. Lammers is op ongeveer vyf maande gespeen bemark.

 

Die eerste 300 Dohne-kruisraslammers wat van die ooie af bemark en laat slag is, het almal A2 gradeer met ’n uitslagpersentasie van 49.03% en ’n gemiddelde karkasmassa van 20,5 kg. Tweetandooie wat met Dormerramme gepaar is, se lammers is as stoorlammers teen R32.50 per kg verkoop. Lammers het geen kruipvoeding gedurende die periode van lam tot bemarking ontvang nie.

 

Verminder die effek van droogte op jou lammeroes met Supertech 25.

/in /by

Albert Nortje, AFGRI Veevoere

Vir baie veeboere in die sentrale dele was dit verskriklik droog en is dit nog droog in groot dele van Suid Afrika. Ongelukkig kan boere nie bekostig om minder lammers aan te kry nie. Supertech 25 is ‘n hoë kwaliteit, klaar gemengde, produksie lek vir skape en bokke. Supertech voorsien optimale kwantiteit en kwaliteit natuurlike proteïne, NPN, minerale, spoorminerale en energie wat die diere sal help om swak kwaliteit veld en ruvoer beter te benut. Met Supertech 25 byvoeding kan kleinveeboere die tekorte in die droogtes geteisterde veld aanvul om sodoende aan die nutriënte behoefte van die ooie die voorsien. Met ‘n hoë energie inhoud en goeie kwaliteit deurvloeiproteien is Supertech 25 van kardinale belang tydens sekere produksie stadiums van jou ooie.

Prikkelvoeding

Tydens ‘n droogte kan die konsepsie baie laer wees as in normale jare. Supertech 25 werk uitstekend as prikkelvoeding van ooie en moet ongeveer 21 voor paring begin afhangend van die kondisie van die ooie. Dit is raadsaam om die Supertech 25 aan te hou voer tydens paring en selfs vir die eerste maand na ramme uit is nie. Daarmee sal jy embrio-moraliteite in ‘n groot mate verhoed word.

Laat dragtigheid

In die laaste ses weke voor lam vind die meeste fetusgroei plaas en neem die fetus baie plek op. Die ooi se rumenkapasiteit word as gevolg hiervan ingeperk en met die swakker kwaliteit voer in die veld sal die ooi baie sukkel om aan haar en die fetus se nutriëntbehoeftes te voldoen. Indien ooie in hierdie stadium ondervoed word kan dit lei dat meer lam vrektes voorkom. Daar kan dus met Supertech 25 aanvulling so vroeg as 6 weke voor lam begin word om aan hierdie behoeftes van die ooi en fetus te doen.

Lamtyd

Gedurende lamtyd en net na lam is Supertech 25 ‘n baie goeie aanvullings as gevolg van genoegsame die hoë deurvloeiproteïen waardes wat die melkproduksie stimuleer en dit moontlik maak om genoegsame melk vir die lammers te produseer op lae kwaliteit weidings.

Uitgroei van jong ooitjies

Daar moet ook baie klem gelê word op die uitgroei van jong diere tydens droogtes. Met die kwaliteit en kwantiteit van die veld wat laag is en ook die harde onverteerbare materiaal maak dit vir die vee moeilik om aan hulle behoeftes te voorsien. Met die aanvulling van Supertech 25 voorsien jy aan die diere energie en natuurlike proteïen wat hulle sal help om jou teiken gewigte te bereik, asook swaarder en gesonder vesel te kan skeer.

Deur swaarder jong ooie by die ram te sit sal jy die kans op meerlinge verbeter en sodoende meer lammers gebore word.

Die aanvulling van Supertech 25 is maklik en veilig. Om gedopte buitebande werk perfek en is maklik bekombaar. Lakterende ooie benodig 500 gram per dag. Jong vee vreet tussen 250 gram en 500 gram afhangend van die tipe weiding en hulle gewig.

Die regte lekaanvulling tydens dragtigheid en laktasie verseker sukses in skaapboerdery.

/in /by

Willem Venter , Tegniese Adviseur AFGRI Veevoere

 

Om produksie te optimaliseer is dit belangrik om die korrekte bestuurspraktyke toe te pas. Produsente skrum soms weg van die regte ding om te doen as gevolg van die koste, maar verloor dan omdat produksiedoeltreffendheid ingeboet word. Strategiese voeding op die korrekte tyd sal altyd koste-effektief wees en die winsgewendheid van die boerdery verbeter.

 

’n Goeie voorbeeld in die praktyk is waar ’n produsent AFGRI Veevoere se Supertech 25 gebruik het en weereens bewys het watter goeie veeldoelige produk dit is as aanvulling vir ooie voor lamtyd, vir ooie met sogende lammers en vir wolproduksie. Volwasse Dohnemerino- ooie is begin April 2018 in twee groepe verdeel. Altesaam 400 ooie is met Dohne-ramme en 200 ooie met Suffolkramme gepaar. Dormer-ramme is gebruik om 440 tweetand- Dohne-merino-ooie te paar. Ramme is ’n dektyd van vier weke gegee en ooie het Supertech 25 meel teen 150 tot 200 g per ooi per dag vanaf vier weke voor paring as prikkelvoeding asook gedurende die paringsperiode ontvang.

 

Ná die dekseisoen is die volwasse ooie vir nog ’n verdere twee weke Supertech 25 gevoer. Die terrein was van so ’n aard dat ooie nie daagliks gevoer kon word nie, maar slegs drie keer per week. Daar is dus oorgeskakel na Skaaplek 35, ’n hoëproteïenlek met ’n laer inname. Die inname was ongeveer 150 g Skaaplek35 per dag op die laekwaliteitweiding. Die tweetandooitjies is steeds Supertech 25 gevoer omdat ooitjies nog in ’n groeifase is en ’n groter behoefte aan hoëgehalte- verbyvloeiproteïen het om groei te handhaaf.

 

Volwasse ooie is ses weke voor lamtyd weer oorgeskakel na Supertech 25 korrels teen 250 g per ooi per dag. Supertech 25-inname is weekliks met 50g per ooi per dag vermeerder totdat die ooie begin lam het. Enkeling-ooie se innames is beperk tot 400–450 g per dier per dag. Ooie met meerlinge, wat groter voedingsbehoeftes het, het 500g Supertech 25 korrels per dag per ooi asook bykomende lusern aan die kant ontvang. Ooie met lammers is op aangeplante weidings geplaas met 150g Supertech 25 meel per dag per ooi as aanvulling. Namate die gehalte van die aangeplante weiding afgeneem het, is innames verhoog tot 200 g per ooi per dag. Lammers is op ongeveer vyf maande gespeen bemark.

 

Die eerste 300 Dohne-kruisraslammers wat van die ooie af bemark en laat slag is, het almal A2 gradeer met ’n uitslagpersentasie van 49.03% en ’n gemiddelde karkasmassa van 20,5 kg. Tweetandooie wat met Dormerramme gepaar is, se lammers is as stoorlammers teen R32.50 per kg verkoop. Lammers het geen kruipvoeding gedurende die periode van lam tot bemarking ontvang nie.